• دسته‌بندی: ثبت برند
• نویسنده: مسعود

۱. بررسی اولیه و انتخاب نام برند

بررسی عدم ثبت قبلی برند در سامانه مالکیت معنوی در مراحل ثبت برند، اولین و مهم‌ترین گام بررسی عدم ثبت قبلی نام موردنظر در سامانه مالکیت معنوی است. این مرحله اهمیت بالایی دارد، زیرا اگر نام انتخابی قبلاً توسط شخص یا شرکت دیگری ثبت شده باشد، درخواست شما رد خواهد شد. برای این کار، می‌توانید از طریق سامانه رسمی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور جستجو کنید تا مطمئن شوید که برند شما منحصربه‌فرد است و تعارضی با برندهای ثبت‌شده قبلی ندارد. در صورت وجود تشابه زیاد با برندهای دیگر، بهتر است نامی جدید انتخاب کنید تا از مشکلات حقوقی و رد درخواست جلوگیری شود. 

انتخاب نام منحصربه‌فرد و مطابق با قوانین انتخاب نام مناسب یکی از حساس‌ترین بخش‌های مراحل ثبت برند محسوب می‌شود. نام برند باید خلاقانه، متمایز و غیرتوصیفی باشد؛ به این معنا که نباید فقط توصیف‌کننده محصول یا خدمات شما باشد، بلکه باید قابلیت شناسایی و تمایز از رقبا را داشته باشد. همچنین، نام‌های عمومی، واژگان توهین‌آمیز، اسامی معروف دولتی و ملی، یا نام‌های مغایر با فرهنگ و قوانین کشور قابل ثبت نیستند. پیشنهاد می‌شود قبل از نهایی کردن نام برند، آن را از نظر امکان ثبت دامنه اینترنتی و تطابق با استراتژی بازاریابی برند نیز بررسی کنید.

۲. تهیه مدارک لازم برای ثبت برند

پس از انجام مراحل اولیه ثبت برند و انتخاب نام مناسب، باید مدارک مورد نیاز را آماده کنید. این مدارک بسته به نوع شخصیت حقوقی (شرکتی یا فردی) ممکن است متفاوت باشد، اما در حالت کلی شامل موارد زیر هستند: 

✅ مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی متقاضی) برای ثبت برند به نام یک شخص حقیقی، ارائه تصویر کارت ملی و شناسنامه فرد ضروری است. اگر برند به نام یک شرکت (شخص حقوقی) ثبت می‌شود، باید مدارک ثبتی شرکت ازجمله روزنامه رسمی تأسیس و آخرین تغییرات نیز ارائه شود. این مدارک به‌منظور احراز هویت و جلوگیری از سوءاستفاده بررسی خواهند شد.

✅ مجوز فعالیت مرتبط با حوزه برند بر اساس قوانین ثبت برند در ایران، متقاضی باید دارای مجوز فعالیت مرتبط باشد. این مجوز می‌تواند شامل پروانه کسب، جواز تأسیس، پروانه بهره‌برداری، یا هر گواهی معتبری باشد که نشان دهد فرد یا شرکت، صلاحیت فعالیت در حوزه انتخابی را دارد. بدون این مجوز، درخواست ثبت برند رد خواهد شد. 

✅ نمونه گرافیکی یا تصویری از برند (لوگو) اگر برند شما شامل یک علامت یا لوگوی خاص است، باید نسخه‌ای از آن را در ابعاد استاندارد (۱۰×۱۰ سانتی‌متر) ارائه دهید. لوگو نباید مشابه برندهای ثبت‌شده قبلی باشد و نباید شامل نشانه‌های ممنوعه مانند نمادهای ملی، مذهبی یا دولتی باشد. انتخاب یک طراحی منحصربه‌فرد، احتمال تأیید سریع‌تر را افزایش می‌دهد.

✅ وکالت‌نامه رسمی در صورت اقدام توسط وکیل درصورتی‌که فردی به نمایندگی از شما برای ثبت برند اقدام می‌کند، ارائه وکالت‌نامه رسمی الزامی است. این وکالت‌نامه باید در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شود و صراحتاً اختیارات لازم برای ثبت برند را مشخص کند. استفاده از وکیل متخصص در این حوزه می‌تواند فرآیند ثبت را ساده‌تر و سریع‌تر کند. با تهیه و ارائه این مدارک، پرونده ثبت برند تکمیل شده و وارد مرحله بررسی در اداره مالکیت معنوی خواهد شد.

۳. ثبت اظهارنامه برند در سامانه مالکیت معنوی

پس از تکمیل مراحل ثبت برند در بخش‌های اولیه، نوبت به ثبت اظهارنامه در سامانه مالکیت معنوی می‌رسد. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل ثبت برند است، زیرا اطلاعات برند شما به‌صورت رسمی در سیستم اداره ثبت اسناد و املاک کشور ثبت می‌شود. برای شروع، متقاضی باید وارد سامانه مالکیت معنوی شود و فرآیند ثبت اظهارنامه را آغاز کند. 

ورود به سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در مراحل ثبت برند برای ثبت اظهارنامه، ابتدا باید وارد سامانه مالکیت معنوی (ipm.ssaa.ir) شوید. در این سامانه، متقاضیان می‌توانند درخواست‌های مربوط به ثبت برند، اختراع، طرح صنعتی و سایر حقوق مالکیت فکری را ثبت کنند. پس از ورود، باید یک حساب کاربری ایجاد کرده و اطلاعات اولیه خود را تکمیل کنید. 

تکمیل فرم اظهارنامه ثبت برند پس از ورود به سامانه، فرم مخصوص اظهارنامه ثبت برند را باید تکمیل کنید. این فرم شامل اطلاعاتی مانند نام برند، توضیحاتی درباره کالاها یا خدمات تحت پوشش برند، اطلاعات متقاضی (شخص حقیقی یا حقوقی)، آدرس و مشخصات تماس است. دقت در ورود اطلاعات بسیار مهم است، زیرا هرگونه اشتباه می‌تواند منجر به رد شدن درخواست یا نیاز به اصلاحات مجدد شود. 

انتخاب طبقه‌بندی کالاها و خدمات مرتبط با برند در این مرحله، باید طبقات بین‌المللی برند را انتخاب کنید. هر برند در یک یا چند طبقه خاص ثبت می‌شود که نشان‌دهنده کالاها یا خدمات مرتبط با آن برند است. به‌عنوان مثال، اگر برند مربوط به پوشاک باشد، باید طبقه مرتبط با پوشاک را انتخاب کنید. انتخاب نادرست طبقه‌بندی می‌تواند باعث مشکلات حقوقی در آینده شود.

پرداخت هزینه ثبت اولیه پس از تکمیل اطلاعات و انتخاب طبقه‌بندی مناسب، باید هزینه اولیه ثبت برند را پرداخت کنید. این هزینه بسته به نوع برند (سیاه‌وسفید یا رنگی)، تعداد طبقات انتخابی و شخصیت متقاضی (حقیقی یا حقوقی) متغیر است. پرداخت این هزینه به‌صورت آنلاین از طریق درگاه‌های بانکی انجام می‌شود و پس از تأیید پرداخت، درخواست شما وارد مرحله بررسی کارشناسی خواهد شد. با تکمیل این مراحل ثبت برند، اظهارنامه شما ثبت شده و کارشناسان اداره مالکیت معنوی آن را بررسی خواهند کرد. اگر تمامی اطلاعات و مدارک صحیح باشد، اظهارنامه تأیید و فرآیند ثبت برند ادامه خواهد یافت.

4. بررسی و تأیید اظهارنامه توسط کارشناسان اداره مالکیت معنوی

بررسی تطابق برند با قوانین ثبت در مراحل ثبت برند، پس از ارسال اظهارنامه، کارشناسان اداره مالکیت معنوی بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند تا مطمئن شوند برند انتخابی با قوانین و مقررات ثبت مطابقت دارد. برند نباید مشابه برندهای ثبت‌شده دیگر باشد و همچنین نباید از کلمات ممنوعه، عبارات عمومی یا نشانه‌های مغایر با قوانین کشور استفاده شده باشد. در صورتی که برند شرایط لازم را نداشته باشد، درخواست رد یا نیاز به اصلاح اعلام می‌شود.

اعلام نقص (در صورت وجود) و اصلاح مدارک در برخی موارد، اظهارنامه ارسالی ممکن است دارای نقص‌هایی باشد که مانع ادامه روند ثبت شود. در این مرحله از مراحل ثبت برند، اداره مالکیت معنوی با ارسال اخطار رسمی، نواقص پرونده را اعلام می‌کند. متقاضی موظف است در مهلت تعیین‌شده (معمولاً ۳۰ روز) نسبت به رفع ایرادات و ارائه مدارک اصلاح‌شده اقدام کند. عدم رفع نقص در زمان مقرر منجر به رد درخواست خواهد شد.

تأیید اولیه و انتشار در روزنامه رسمی در مراحل ثبت برند پس از بررسی‌های لازم و در صورت تأیید اولیه اظهارنامه، برند وارد مرحله انتشار آگهی در روزنامه رسمی می‌شود. این مرحله از مراحل ثبت برند به‌منظور اطلاع‌رسانی عمومی انجام می‌شود تا در صورت وجود اعتراض از سوی اشخاص ثالث، امکان طرح شکایت وجود داشته باشد. اگر طی مدت ۳۰ روز از انتشار آگهی اعتراضی ثبت نشود، پرونده وارد مرحله نهایی شده و برند آماده دریافت گواهی ثبت می‌شود.

5. انتشار آگهی درخواست ثبت برند در روزنامه رسمی

پس از طی مراحل ثبت برند و تأیید اولیه اظهارنامه توسط اداره مالکیت معنوی، برند شما وارد مرحله انتشار آگهی در روزنامه رسمی می‌شود. این مرحله یکی از بخش‌های مهم فرایند ثبت برند است که به عموم اجازه می‌دهد در صورت وجود ادعای قبلی، اعتراض خود را ثبت کنند. انتشار آگهی رسمی، گامی اساسی برای اعتباربخشی و قانونی‌سازی برند محسوب می‌شود. 

انتشار آگهی اولیه و مهلت ۳۰ روزه اعتراض پس از تأیید اظهارنامه، درخواست ثبت برند در روزنامه رسمی کشور منتشر می‌شود. این آگهی شامل مشخصات برند، اطلاعات صاحب برند و طبقه‌بندی کالاها یا خدمات مربوطه است. از زمان انتشار آگهی، یک بازه ۳۰ روزه در نظر گرفته می‌شود تا افراد یا شرکت‌هایی که نسبت به این برند ادعایی دارند، اعتراض خود را ثبت کنند. در صورت عدم دریافت اعتراض، روند ثبت نهایی ادامه پیدا می‌کند. 

پرداخت هزینه انتشار آگهی در روزنامه رسمی برای انتشار آگهی در روزنامه رسمی، متقاضی باید هزینه مربوطه را پرداخت کند. این هزینه بسته به تعداد کلمات آگهی و تعرفه‌های جاری متفاوت خواهد بود. پس از پرداخت، آگهی در روزنامه رسمی به چاپ می‌رسد و نسخه‌ای از آن در سامانه قابل مشاهده خواهد بود. در این مرحله، متقاضی باید منتظر طی شدن مهلت قانونی اعتراضات باشد تا بتواند مراحل بعدی را پیگیری کند.

6. دریافت سند نهایی برند (تصویب و ثبت برند)

۱. بررسی عدم اعتراض و تأیید نهایی برند پس از طی مراحل ثبت برند، در صورتی که طی ۳۰ روز پس از انتشار آگهی اولیه هیچ اعتراضی از سوی اشخاص ثالث دریافت نشود، روند تأیید نهایی برند آغاز می‌شود. در این مرحله، اداره مالکیت معنوی بررسی‌های پایانی را انجام داده و در صورت رعایت تمام قوانین و مقررات، تأییدیه رسمی ثبت برند صادر می‌شود. 

۲. پرداخت هزینه نهایی ثبت برند پس از دریافت تأییدیه نهایی، متقاضی موظف است هزینه نهایی ثبت برند را پرداخت کند. این هزینه شامل مواردی مانند صدور سند رسمی و ثبت در سیستم اداره مالکیت معنوی است. پرداخت این مبلغ از طریق سامانه رسمی انجام شده و پس از تأیید، مراحل پایانی ثبت برند تکمیل می‌شود.

۳. صدور گواهی رسمی ثبت برند پس از تأیید پرداخت هزینه از مراحل ثبت برند، گواهی رسمی ثبت برند صادر می‌شود. این سند نشان‌دهنده مالکیت قانونی برند توسط متقاضی بوده و دارای اعتبار ۱۰ ساله است. با دریافت این گواهی، شخص یا شرکت مالک برند می‌تواند از آن به‌طور انحصاری در حوزه فعالیت خود استفاده کرده و از حقوق قانونی مربوط به آن بهره‌مند شود. 

۴. امکان تمدید برند پس از ۱۰ سال برندهای ثبت‌شده در ایران دارای اعتبار ۱۰ ساله هستند و پس از این مدت، مالک برند می‌تواند با پرداخت هزینه‌های مربوطه و ارائه مدارک لازم، آن را برای یک دوره ۱۰ ساله دیگر تمدید کند. در صورتی که برند در این مدت تمدید نشود، مالکیت آن از بین رفته و دیگران می‌توانند برای ثبت آن اقدام کنند. بنابراین، تمدید به‌موقع برند اهمیت زیادی دارد.